Cơm tấm Sài Gòn có từ khi nào?
Bố tôi kể rằng đầu năm 1962, ông ăn cơm sườn Sài Gòn chính hiệu, nhưng không phải sườn nướng mà là cơm sườn khế ở Ngã Sáu Nguyễn Tri Phương bây giờ. Chủ xe cơm tấm này là hai ông bà người Nam Bộ bán cơm tấm từ năm 1946, trước khi bố tôi vào Sài Gòn.
Khám phá món cơm tấm sườn Sài Gòn ngày xưa
Ngoài cơm nấu với cơm tấm thơm, mỡ hành béo ngậy và da heo, lạp xưởng… thì sườn khia ở đây đặc biệt nhất Sài Gòn, không nơi nào có thể làm được như thế này. Thịt nạc băm với một ít mỡ được xay thật nhuyễn, ướp với tỏi, đường, nước dừa, xì dầu… cho thấm rồi cho vào chảo đun trên lửa nhỏ.
Khác với những nơi khác chỉ đơn giản đặt một hũ nước mắm chua ngọt lên bàn để khách hàng tùy ý sử dụng, ở quán này khách hàng thường xuyên – như bố tôi chẳng hạn – được nhận một bát nước mắm đậm đà gần xe cơm. chủ ăn một lần. Một lần, chúng ta sẽ nhớ mãi. Bố tôi khẳng định đây là cơm tấm thật từ Sài Gòn nhưng đây chỉ là lời khẳng định của một người sành ăn ở Bạc Liêu vào Sài Gòn những năm 60 như bố tôi.
Những người sành cơm tấm ở Sài Gòn trước 1975 khẳng định: Cơm tấm Trần Quý Cáp là ngon nhất. Quán nằm ở đường Trần Quý Cáp, nay là đường Võ Văn Tần, quận 3, nổi tiếng với món sườn nướng than, bì có nhiều thịt hơn bì và nước mắm rất hợp khẩu vị miền Nam.
Ngày xưa, không ai bán cơm tấm Sài Gòn số lượng lớn với tôm, xíu mại, cơm chiên gà, đậu hũ nhồi thịt, gà nướng, hấp nước mắm… như ngày nay. Người ăn cơm tấm ở Sài Gòn thực sự tin rằng chỉ có ba thứ “được phép” bán cùng với cơm tấm: sườn, da và bánh bao.
Còn nước mắm cơm tấm Sài Gòn nên đựng trong rây, đặt trên bàn gỗ, có sẵn một chiếc bát nhỏ để người ăn tự gắp và rót. Chỉ có một loại nước mắm có lọ ớt băm nhỏ bên cạnh chứ không có nhiều dưa chua, dưa chuột, cà tím… như bây giờ. Lúc đó, cơm tấm Sài Gòn chưa biết triển khai bếp than để nướng thịt ngoài đường, dùng khói, mùi thơm, tiếng mỡ xèo xèo… để “hút” khách qua đường.
Và hồi đó ăn cơm tấm phải ăn trực tiếp tại quán chứ không có ai mua mang về nhà trong hộp giấy hay túi nilon như những năm gần đây. Có lẽ bệnh nhân đang nằm trên giường, thèm ăn nên nhờ người nhà mang theo hộp “gui go” hoặc “gà đực” mua một phần, chứ không chỉ mang một bát, nồi cá nhỏ. nước xốt.
Với kiến thức hạn hẹp và thiển cận của tôi, khoảng chục năm sau giải phóng, Sài Gòn không có đợt bán gạo tấm ồ ạt, chỉ có một số cửa hàng như đã nói ở trên bán để giữ việc làm.
Quán cơm tấm Thuận Kiều
Sau đó, quán cơm tấm Thuận Kiều trên đường Thuận Kiều phục vụ món gà nướng và sườn nướng trên phố và trở nên nổi tiếng, mở vô số chi nhánh… thậm chí có quán còn mang tên Thuận Kiều! Cơm tấm Thuận Kiều có sườn sâu, chân gà to, ăn ngon nhất với các loại đồ chua gồm kim chi, rau muống muối, giá muối, dưa chua…
Còn quán cơm tấm Kiều Giang mới được nhiều người biết đến khoảng 10 năm trở lại đây vì ngon và rẻ (lúc đầu). Nằm ở vị trí thuận tiện dưới chân cầu Sài Gòn, du khách hay các đoàn thường chọn Kiều Giang làm điểm ăn sáng. Từ một quán cóc, Kiều Giang trở thành “ông trùm cơm tấm” nổi tiếng ở ngoại ô Sài Gòn và tất nhiên giá cả không thể “cóc” như khi mới được giới thiệu.
Giờ đây, khắp nơi ở Sài Gòn, sáng, trưa, chiều, các cửa hàng cơm tấm mọc lên như nấm sau mưa. Từ Cầu Bông đến lăng ông Bà Chiểu một đoạn ngắn, ăn ở quán cơm tấm Mã (tên thật là quán Mai), hàng chục quán cơm tấm xuất hiện cách đây khoảng 10 năm.
Phố cơm tấm trên đường Ngô Gia Tự, quận 10; Trên đường Võ Văn Tần, quận 3… ai cũng có những quán ăn riêng với một “hương vị” món ăn cố định. Tôi cũng biết cơm tấm ở Sài Gòn chỗ nào cũng ngon nhưng tôi vẫn chọn quán “cổ điển”. Đúng 7h30 (quán không bán sớm và đóng cửa lúc 10h30), một chiếc xe cơm cũ được người bán hàng đẩy lên vỉa hè.
Phía trước xe cơm là tượng ông Nguyễn Tri Phương tay cầm kiếm chỉ xuống đất, nơi người qua lại và những bộ bàn ghế thấp đã tồn tại hơn nửa thế kỷ. Tôi ngồi ngay ngã tư đông đúc ấy, nhớ lại hình ảnh bố tôi rời núi sớm, chờ người bán cơm bưng bát mắm khè.
Vẫn cái “hương vị” bố dẫn chúng tôi đi ăn khi còn nhỏ, vẫn quán ăn ấy, nồi nước mắm đặt trên bàn, chiếc xe đẩy nhỏ đựng những bát thịt, bát bì heo, v.v. đĩa xúc xích. Nồi cơm điện bốc khói…đúng như lời bố dặn, chỉ có điều người bán đã đổi sang thế hệ thứ ba. Tôi ngồi ăn mà cảm giác như lạc vào tiềm thức Sài Gòn xưa với món cơm tấm đã làm nên danh tiếng đất nước.
